Zatarty silnik — przyczyny, objawy i zapobieganie awarii

Zatarcie silnika to najstraszniejszy nocny koszmar każdego kierowcy. To poważna usterka, która wiąże się z naprawdę ogromnymi kosztami naprawy a do tego z unieruchomieniem pojazdu na długo ze względu na konieczność wymiany silnika na nowy. Można jednak tego uniknąć a proces zacierania się silnika powstrzymać, nie lekceważąc pewnych objawów. Jakich? Przeczytaj w tekście poniżej.

Jakie są przyczyny zatarcia silnika?

Na początku należy wyjaśnić, czym jest zatarcie silnika. Każdy się domyśla, że elementy jednostki napędowej pracują pod ogromnym obciążeniem i wykonują ogromną liczbę ruchów podczas jednej sekundy. Wymaga to ścisłej współpracy wielu części, odpowiednio ze sobą sparowanych i zsynchronizowanych, jednak żadna nie styka się ze sobą bezpośrednio. Oddziela je olej silnikowy, który ma na celu zapewnić odpowiednie smarowanie i chłodzenie całego zespołu. W przypadku jego braku, dochodzi do zatarcia silnika. Dwa pracujące elementy stykają się ze sobą, co prowadzi co wzrostu tarcia i przekształcenia go w ciepło. Silnik do swojej pracy potrzebuje coraz większej siły nacisku i w pewnym momencie nie wytrzymuje tak dużego obciążenia i dochodzi do poważnej awarii.

Przyczyn wystąpienia powyższej usterki może być kilka, ale najczęstszą z nich jest niestety nieodpowiedzialne i nieświadome zachowanie kierowcy. Zapominanie o regularnej wymianie oleju silnikowego oraz o pilnowaniu poziomu oleju, pomimo świecącej się czerwonej kontrolki, prowadzi do awarii elementów układu smarowania a silnik zaczyna się zacierać. Do tego poszczególne podzespoły tj. tłoki i ścianki cylindrów ocierają się o siebie, wytwarzając bardzo wysoką temperaturę. Taki nadmierny przyrost temperatury powoduje zwiększanie się objętości metalowych elementów. Wypełniają one wówczas wolną przestrzeń, co w efekcie prowadzi do ich  zablokowania się.

Kolejną przyczyną zatarcia silnika jest stosowanie niewłaściwego rodzaju oleju. Używanie oleju o innych parametrach niż zalecona przez producenta samochodów powoduje, że nie ma odpowiedniego smarowania. W efekcie tego dochodzi do tarcia elementów silnika i ich uszkodzenia. Kupując samochód na rynku wtórnym, warto zapytać sprzedającego o to, jaki olej może być stosowany.

Nieodpowiedni styl jazdy i nieumiejętne eksploatowanie silnika również przyczyniają się zwiększenia ryzyka wystąpienia jego zatarcia. Po uruchomieniu pojazdu silnik jest zimny i nie wolno od razu wkręcać go na wysokie obroty. Jest to szczególnie istotne zwłaszcza w sezonie zimowym, gdy olej potrzebuje znacznie więcej czasu na nasmarowanie poszczególnych elementów.

Czasem do zatarcia silnika może dojść w wyniku uszkodzenia innych elementów pojazdu, zwłaszcza filtra lub pompy oleju. Gdy te elementy nie będą pracować prawidłowo i olej nie będzie właściwie rozprowadzany, dojdzie z dużym prawdopodobieństwem do awarii silnika.

Objawy zatartego silnika – po czym poznać, że silnik ulega zatarciu?

Nie trzeba być fachowcem, aby zauważyć, że z silnikiem dzieje się coś niedobrego. Najczęstszy objaw to "mruczenie" silnika, czyli niepokojące dźwięki. Zaczyna wydawać on dźwięki, które nie występowały wcześniej. Są to: turkot, klekot, stukot i nierówna praca silnika. Już przy pierwszych objawach warto podjechać do serwisu i sprawdzić, co jest ich przyczyną.

Zauważalny jest także wzrost temperatury oleju. Jeśli wskaźnik temperatury nieustannie i gwałtownie przekracza zwykłe wartości, może to wskazywać na potencjalne kłopoty z systemem smarowania silnika. Może również się pojawić dymienie z rury wydechowej z powodu wysokiej temperatury jednostki napędowej, która negatywnie wpływa na spalanie paliwa

Jeśli spostrzeżesz, że samochód nie ma takiego przyspieszenia jak dotychczas, nie reaguje właściwie na wciśnięcie pedału gazu i odczuwalny jest spadek mocy, to również może być objaw, że silnik uległ zatarciu. Nie oczekuj momentu, gdy spod maski zacznie wydobywać się czarny dym ani nie wypatruj zapalenia się kontrolki na desce rozdzielczej. W sytuacji wystąpienia jakiekolwiek z powyższych sygnałów, udaj się jak najszybciej do warsztatu. Nie licz po cichu na to, że "samo przejdzie". W przypadku symptomów ze strony silnika tak się nie dzieje.

Jak sprawdzić, czy silnik jest zatarty?

Jeśli masz podejrzenia co do zużycia silnika, warto zbadać wskaźniki na desce rozdzielczej, by sprawdzić, czy wskazują na podwyższoną temperaturę lub niski poziom oleju. Skuteczną metodą diagnostyczną jest spuszczenie oleju i dokładne zbadanie go pod kątem obecności opiłków metalu. Występowanie takich nieczystości może wskazywać na tarcie się elementów wewnętrznych jednostki napędowej.

Czy naprawa zatartego silnika jest możliwa w warsztacie?

To, czy naprawa jest możliwa w sytuacji, gdy silnik jest zatarty, zależy od tego, jak daleko zaszły w nim zmiany. Mechanicy w serwisie sprawdzają, czy silnik da się uruchomić i w ogóle jeszcze się kręci. Jest to uzależnione również od miejsca, w którym doszło do zatarcia. Czasem wystarczy wymienić panewki lub wałek rozrządu. Jednak i tak cała jednostka napędowa musi być sprawdzona pod kątem uszkodzeń.

Jeśli natomiast nie da się silnika uruchomić, prawdopodobnie w efekcie tarcia doszło do zespolenia elementów silnika. Najczęściej dochodzi wówczas do pęknięcia głowicy, przebicia bloku silnika, a także do stopienia tłoków. W tej sytuacji niestety nie ma możliwości naprawy i trzeba po prostu wymienić silnik na nowy.

Jak uniknąć zatarcia silnika?

Posłuchaj naszych porad i nie lekceważ pierwszych objawów ze strony silnika, a z pewnością unikniesz sporego wydatku związanego z koniecznością wymiany silnika. Podstawową sprawą, aby nie doprowadzić do zatarcia silnika, jest regularna wymiana oleju oraz jego filtra, zgodnie z zaleceniami producenta samochodu. Ponadto reaguj w sytuacji, gdy zapali się kontrolka, sygnalizująca zbyt niski poziom oleju i uzupełniaj go. Zwracaj również uwagę, czy nie występują wycieki oleju. Nawet jeśli są niewielkie, warto poznać ich przyczynę. Nie lekceważ też naszych uwag odnośnie wpływu nieodpowiedniego stylu jazdy i sposobu eksploatacji samochodu na możliwość wystąpienia problemów z silnikiem. Zaraz po zapaleniu silnika, unikaj wielkich przyspieszeń i zbyt wysokich obrotów. Jest to szczególnie istotne zimą. Podczas panowania niskich temperatur powietrza, poczekaj chwilę po włączeniu silnika, zanim zaczniesz oczekiwać od niego znacznej mocy.

Widzisz, że nie jest to skomplikowane? Nawet niedoświadczony kierowca powinien sobie poradzić z powyższymi kwestiami, a tym samym zminimalizować prawdopodobieństwo zatarcia silnika i uchronić swój samochód przed kosztowną awarią. Pamiętaj też, że zatarty silnik nie oznacza, że od razu samochód zostanie unieruchomiony. To proces postępujący i siejący coraz większe spustoszenie. Dlatego nasłuchuj pierwszych objawów i od razu reaguj.

Podsumowanie dla kierowcy

Przekazaliśmy Tobie cenne informacje, jak rozpoznać, że silnik się zaciera oraz jak nie dopuścić do wystąpienia takiej awarii. Wiesz też, czy możliwa jest naprawa zatartego silnika. Pamiętaj zatem o regularnej wymianie oleju i kontroli jego poziomu, a jesteśmy przekonani, że Twój samochód będzie Ci służył przez lata. Jeśli zastanawiasz się, gdzie kupić wysokiej jakości olej, zapraszamy do zapoznania się z ofertą sklepu motoryzacyjnego Auto-Lieder w Wejherowie.